e-imza Nedir Nerelerde Kullanılır ? (Dijital imza Nedir?)

Birçoğumuz özellikle bilişim teknolojileri alanındaki gelişmeler dahilinde e-imza ‘yı sıkça duyar oldu. Burada elektronik imzayı en basit anlamıyla sizlere tanıtmaya çalışacağız. Üniversite’deki tez konum olması nedeniyle aslında bu makalenin ardından makale olarak güvenlik kategorisinde farklı yazılarda yazmaya çalışacağım. Yazımıza başlamadan önce şunu belirtelim, e-imza, dijital imza ve elektronik imza kelimeleri aynı şeyi ifade ederler.

En basit anlamıyla bir e-imza bizim internet üzerindeki parmak izimiz diyebiliriz. Bildiğiniz gibi parmak izleri her insan için farklı şekillerden ve desen yapılarından oluşurlar. Dijital imzalar da aynı günlük gerçek hayatımızdaki parmak izlerine benzerler ve sizi dijital ortamda benzersiz kılarlar.

Birçoğumuz dijital imzayı bir şifreleme metodu sanabilir. Bu yanlıştır. Çünkü dijital imza ya da elektronik imza dediğimiz yapılar internet üzerindeki gönderilen verileri şifrelemezler. Asıl görevi bu değildir. Dijital imzanın asıl görevi sizin kimliğinizi doğrulamasından ibarettir.

Örneğin resmi dairedesiniz, ve internet üzerinde bir resmi belgeyi bir üst makama göndermek istiyorsunuz. Bu işleyiş gerçek hayatta nasıl işlerse sanal ortamda da öyle işlemelidir. Mantık olarak gerçek hayatta belgeyi düzenlersiniz, altına isminizi açar, son olarak imzanızı atar ve postaya verir üst makama gönderim sağlarsınız. Aynı sanal ortamda da bu böyle gerçekleşmelidir. Ancak gerçek dünyadaki imzanıza karşılık sanal dünyada dijital imza kullanılır. Belgeyi dijital olarak düzenlersiniz, ve belgenin ek bölümüne dijital imzanızı yükleyip gönderimi böyle gerçekleştirirsiniz.

Peki Gerçek Anlamda e-imza Nedir Nerelerde Kullanılır ?

Dijital imza aslında bir algoritmadan ibarettir. İmza denince akla bir görüntü, bir şekil gelebilir. Ancak burada bahsi geçen imza bir şekil veya görüntü değildir. Yukarıda bahsettiğimiz örnekte sanal ortamda göndereceğiniz belgeye bir dijital imza eklemek için bilgisayarınız bir algoritma sayesinde kod üretir. Bu kod aslında sizin dijital imzanızdır. Bu kodu dosyanıza ekleyerek karşı tarafa gönderirsiniz. Aslında gönderici olarak alıcıya “Ben sana bir belge gönderdim, ekte de dijital imzam var.” demiş olursunuz. Dijital imza sayesinde hem kimliğinizi karşı tarafa kanıtlarsınız, hem de gönderilen metnin, verinin veya bilginin internet ortamında 3.şahışlar (kötü niyetli) tarafından değiştirilip değiştirilmediğini anlayabilirsiniz. Böylece sanal ortamda dijital imzada görevini yapmış olur.

Peki bu dijital imza nerelerde kullanılır? Aslında bunun açıklaması yukarıdaki paragrafta saklı. İnternet üzerinde gönderilen verilerin doğruluğunun teyit edilmesi gereken durumlarda ve kimlik doğrulama durumlarında elektronik imzayı kullanmak zorundasınız. Örneğin, bankalarda, ödeme talimatlarında, hastanelerde, devlet kurumlarında, kurumlar içi iletişimlerde, telif belgelerinde ve aslında sanal ortam ıslak imza gerektiren tüm dokümanların imzalanarak gönderilmesinde dijital imza kullanabilirsiniz. Günümüzde hala çok etkin bir şekilde kullanılmasa da ileriki yıllarda emin olabilirsiniz ki hızla bu teknolojiyi kullananların sayısı artacaktır. Bu nedenle gerçek imzanıza eş değer bu yapıyı öğrenmeniz için çok fazla neden olduğunu görebiliyorsunuz.

Sonraki yazılarımızda dijital imzayı daha detaylı ve farklı açılardan incelemeye devam edeceğiz.

Not: Makale özgün bir makaledir. Alıntı yapmadan kullanılamaz. @bilgisayar.name
e-imza Nedir Nerelerde Kullanılır ? (Dijital imza Nedir?)